عنوان کامل پایان نامه :
تحلیل لایحه الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت با در نظر داشتن اقتضائات اسلامی پیشرفت در حوزه علم و فناوری
علم جدید، شاخصه‌ها و ویژگی‌ها
2-3-1 شاخصه‌ها و ویژگی‌های نظری علم جدید
2-3-1-1 توجه طبیعت‌گرایانه در تحلیل هستی
از ویژگی‌های اصلی علم جدید، تبیین طبیعت‌گرایانه، به جای تبیین متافیزیکی می باشد. علم‌جدید در توصیف و تبیینی که از عالم ارائه می‌دهد، قوانین حاکم بر طبیعت را در توصیف و تبیین واسطه قرار می‌دهد؛ به بیانی دیگر، طبیعت در یک فرآیند پیچیده‌ای در حال حرکت می باشد و این حرکت بر اساس قوانین نهاده‌شده در آن، دارای مکانیسم خاصّی می باشد. علم‌جدید با کشف این قوانین حاکم بر طبیعت که ترسیم کنندۀ مکانیسم تغییر و تحول و دگرگونی و تکامل طبیعت می باشد، می‌خواهد چگونگی حرکت، تکامل و تغییرات حاکم بر عالم را شناسایی و پیش‌بینی کند و از این رهگذر با تبدیل آن به معادلات کمی و ریاضی طبیعت را کنترل و تسخیر کند. حال علم‌جدید با این رهیافت طبیعت‌گرایانۀ خود، در صدد می باشد این رویه را در تبیین همۀ پدیده‌های عالم به کار گیرد؛ حتّی کوشش دارد آن‌دسته از مقوله‌هایی را که از جنس ماوارای طبیعت هستند را در چارچوب الگو‌ها و معیار‌های طبیعت‌گرایانه توصیف کند. البتّه این شیوۀ تبیین را در واقع می‌توان همان تفسیر مکانیکی از عالم عنوان نمود که پیش روی تبیین غایت‌شناسانه قرار دارد (استین، 1377). به عنوان مثال اگر بپرسی چرا شخص X عصبانی گردید و به شخص Y حمله نمود؟ اگر نخواهد برهان بیاورد، می‌گوید بایستی ببینیم علّت ناراحتی این شخص چه بوده؛ در نهایت می‌گوید: علّت ناراحتی، نوعی اسیدهای آمینه می باشد که اگر در بخشی از مغز انسانی وارد کنیم حالت غضب به او دست می‌دهد؛ پس، علّت غضبش این می باشد که ذهن او اسید‌آمینه را زیاد ترشّح کرده و علّت این‌ترشح زیاد یا بر اثر دیدن بوده، یا غّده هیپوفیزش خوب کار نکرده و اسید آمینۀ بیشتری ترشّح کرده‌می باشد.
پس در این توجه هیچ‌چیز فراتر از آن چیز که قابل آزمایش فیزیکی باشد، قابل طرح در مباحث علمینیست و اگر هم مطرح باشد؛ آن هم به گونه‌ای در محور عالم محسوسات دور می‌زند.
2-3-1-2 جایگزینی علل فاعلی مادّی به جای علل غایی
ویژگی دیگر علم‌جدید این می باشد که در قلمرو بشر و هستی، علل فاعلیِ مادی را جایگزین علل غایی کرده می باشد؛ این در حالی می باشد که علم در گذشته در سیر و طریقه خود، دارای یک رویکرد غایت‌انگارانه بوده‌می باشد؛ به این معنا که تحلیل و توصیف عالم را در یک سلسله مراتب طولی، به یک غایت متافیزیکی برون از عالم هستی قرار داشت ختم مینمود؛ پس کلّ طریقه علم را معطوف با آن غایت برین می‌دانست. در علم‌جدید پدیده‌ها را با انقطاع نسبتشان از یک غایت متافیزیکی مورد تفسیر و تبیین قرار داده‌اند. (قراملکی، (1391) ص 159). تجربه‌گرایی مکانیکی با شکل‌های گوناگون خود به نام انقلاب علمیپدید آمد که در آن دست کشیدن از علل غایی پدیده‌ها، دست کشیدن از چرایی تظاهرات اشیاء و کنار گذاشتن لایه‌های درونی نظام هستی در کار علم، ودر نهایت، بی توجهی نسبت به بسیاری از شرایط و موانع، در کارعلمی (که نزد صاحبان دین و شریعت از ضروریات بود)، مطرح گردید؛ تا جاییکه منکر هر نوع علیتی فراتر از علت مادی شده و گفتند: تنها معرفت قابل اطمینان بشری آن می باشد که از طریق حواس کسب شده باشد؛ به در این برداشت از علم: اگر می‌گوییم چرا باران میآید؟ می‌گوید زیرا ابر هست؛ و بعد تنها به دنبال آن هست که بداند ابر از کجا آمده؛ اما حرفی از اینکه حقیقت ابر چیست و برای چه آمده، در میان نیست (رادمنش، 1390).
سوالات یا اهداف این پایان نامه :
1ـ4ـ1ـ هدف اصلی پژوهش
هدف اصلی پژوهش، تحلیل محتوای لایحۀ الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت، به عنوان یکی از جدیدترین اسناد الگو با در نظر داشتن اقتضائات اسلامی پیشرفت، در حوزۀ علم و فناوری می‌باشد.
1ـ4ـ2ـ اهداف فرعی پژوهش
- شناسایی اقتضائات اسلامی پیشرفت در حوزۀ علم و فناوری
- آسیب‌شناسی لایحۀ الگوی اسلامی ـ ایرانیپیشرفت از جهت توجّه به اقتضائات اسلامی پیشرفت، در حوزۀ علم و فناوری
- دستیابی به راهبردهای مناسب در جهت رفع آسیب‌های موجود در اسناد بعدی الگو